این روستای بندری یکی از مقاصد جذاب و دیدنی در استان هرمزگان است که در شمال غربی جزیره قشم واقع شده است. این روستا در محوطه‌ای نزدیک به خشکی‌های جزیره قرار دارد و با مختصات جغرافیایی ۵۵ درجه و ۵ دقیقه شرقی طول و ۲۶ درجه و ۵۴ دقیقه شمالی عرض، یکی از مراکز جمعیتی مهم دهستان سلخ در شهرستان قشم به شمار می‌آید. شهر تاریخی لافت با معماری سنتی و فرهنگ بومی، جلوه‌ای خاص به این منطقه بخشیده است.
| تاریخچه روستای لافت قشم |
| معماری روستای لافت قشم |
| آداب و رسوم روستای لافت |
| جاهای دیدنی لافت |
| پیشینه تاریخی لافت |
موقعیت جغرافیایی این روستا به گونه‌ای است که از نظر طبیعی و دست‌نخورده بودن منحصر به فرد است. فاصله این بندر تا شهر قشم حدود ۲۲ کیلومتر است که با خودرو کمتر از ۲۵ دقیقه طول می‌کشد. علاوه بر این، بندر لافت تا فرودگاه بین‌المللی قشم حدود ۲۵.۴ کیلومتر فاصله دارد و نزدیک به اسکله مسافربری شهید ذاکری و درگهان است که این موضوع دسترسی آسان به روستا را برای گردشگران فراهم می‌کند.
تالاب و ساحل این بندر از جاذبه‌های طبیعی و بکر این منطقه محسوب می‌شوند که علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی را به خود جذب می‌کنند. اسکله لافت، که در فاصله تقریبی هفت کیلومتری روستا قرار دارد، امکان جابجایی خودرو و مسافر را فراهم می‌کند و نزدیک‌ترین نقطه به بندر پل در جزیره قشم است. این ویژگی‌ها باعث شده است تا لافت به عنوان یک روستای بندری ارزشمند و گردشگری در هرمزگان شناخته شود.
تاریخچه روستای لافت قشم
روستای بندری با تاریخچه‌ای پرفراز و نشیب، قدمتی دارد که به هزاره اول قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد و به عنوان نخستین سکونتگاه انسانی در جزیره قشم شناخته می‌شود. با وجود نبود منابع مکتوب دقیق، شواهد و نشانه‌ها حاکی از آن است که این منطقه از دیرباز نقش مهمی در شکل‌گیری تمدن‌های انسانی در حاشیه جنوبی خلیج فارس داشته است. واقعیت‌های جغرافیایی و موقعیت منحصربه‌فرد آن، باعث شده تا برخی مورخان، این منطقه را به‌عنوان بخشی از «هلال خصیب» و سرچشمه اولیه تمدن بشری معرفی کنند.
یافته‌های تاریخی نشان می‌دهد که انسان‌ها از هزاران سال پیش در این منطقه به کشتیرانی و تجارت پرداخته‌اند و اقوامی مانند فنقیان، سومریان، بابلیان، ایلامیان و ایرانیان در گذر زمان در این ناحیه سکونت داشته و در ساخت تمدن مؤثر بوده‌اند. کاوش‌های باستان‌شناسی انجام شده در اطراف جزیره قشم و محدوده روستای لافت، تأییدی بر حضور دیرین انسان و پیشرفت‌های فرهنگی در این بخش از خلیج فارس است.
لافت😁 اگه با ماشین رفتن همون جایی ک از لندیگراف پیاده میشن میشه لافت
مشاهده در نی نی سایتمعماری روستای لافت قشم
معماری این روستای تاریخی به شکلی هوشمندانه با شرایط سخت آب‌وهوایی جنوب ایران هماهنگ شده و از اصول معماری کویری بهره گرفته است. در منطقه‌ای مانند جزیره قشم که با گرمای شدید و رطوبت بالا مواجه است، استفاده از بادگیرهای مرتفع یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های خانه‌ها بوده است. این بادگیرها جریان باد را از ارتفاعات بالا به داخل خانه هدایت می‌کردند و نقش موثری در خنک‌سازی فضای داخلی ایفا می‌نمودند. چنین تدابیری، زندگی در آب‌وهوای گرم را برای ساکنان ممکن و راحت‌تر ساخته است.
الگوی ساخت خانه‌ها با حیاط مرکزی، اتاق‌های تابستانی و زمستانی و راهروهایی که میان آن‌ها ارتباط ایجاد می‌کنند، نمایانگر تأثیر عمیق معماری ایرانی در ساختار کلی سکونتگاه‌ها است. این نظم فضایی نه تنها زیبایی بصری ایجاد می‌کند بلکه با ایجاد سایه و گردش هوای طبیعی، آسایش بیشتری را در فضاهای مسکونی به وجود می‌آورد. ترکیب همه این عناصر، چهره‌ای منحصربه‌فرد از معماری را در لافت به نمایش گذاشته است.
آداب و رسوم روستای لافت
- مولودی‌خوانی
مولودی‌خوانی یکی از آیین‌های معنوی در فرهنگ مردم این منطقه است که در مناسبت‌های مذهبی برگزار می‌شود. در این مراسم، مداحان و شاعران محلی با خواندن اشعار دینی، به تجلیل از پیامبر اسلام می‌پردازند. اشعار مولودی اغلب با حال و هوایی پر از احترام و محبت نسبت به پیامبر همراه بوده و معمولاً در مساجد یا محافل مذهبی اجرا می‌شوند.
- مراسم عید فطر و قربان
عید فطر و قربان در روستای لافت با شکوه خاصی برگزار می‌شود. مردم خانه‌های خود را تمیز می‌کنند، لباس‌های نو به تن می‌کنند و با چیدن سفره‌های رنگارنگ عید، به استقبال مهمانان می‌روند. این مناسبت‌ها فرصتی برای دورهمی‌های خانوادگی و ایجاد حس همبستگی اجتماعی میان ساکنان روستا هستند.
- رقص ازوا
رقص ازوا یکی از جلوه‌های زیبای فرهنگ سنتی در این منطقه به شمار می‌رود. این رقص بیشتر در جشن‌ها، به‌ویژه در عیدها و مراسم عروسی، با همراهی طبل، دهل و سازهای محلی اجرا می‌شود. این رقص حرکات موزون و هماهنگ گروهی دارد که نشان‌دهنده اتحاد، شادی و انرژی مردم محلی است.
- باسک‌گویی
باسک‌گویی نوعی شعرخوانی محلی همراه با آواز است که ریشه در فرهنگ و تاریخ مردم دارد. در این نوع اجرای هنری، اشعار محلی با موضوعات گوناگون همچون عشق، کار، دریا و زندگی روزمره با نغمه‌هایی خاص خوانده می‌شود. این سنت هنری در لافت همچنان زنده نگه داشته شده و بخشی از هویت فرهنگی مردم این منطقه به شمار می‌رود.
جاهای دیدنی لافت
چاه‌های تلا یکی از جاذبه‌های منحصربه‌فرد در منطقه هستند که با ویژگی‌های خاص خود، هم از نظر تاریخی و هم معماری اهمیت بالایی دارند. این چاه‌ها که منبع اصلی تأمین آب شیرین در گذشته برای مردم منطقه بوده‌اند، به شکلی هوشمندانه و متناسب با شرایط اقلیمی ساخته شده‌اند. ساختار سنگی و لایه‌های گچی این چاه‌ها موجب نگهداری بهتر آب در دوره‌های خشک و بارانی شده و نام‌گذاری متنوع آن‌ها نیز نشان‌دهنده ارتباط مردم با طبیعت و ویژگی‌های مختلف هر چاه است. همچنین، وجود درختان خاص در اطراف این منابع، بر باورهای مردم درخصوص تقدس و پاکی آب تأکید دارد.
در این روستا، چاه‌های تلا نه فقط به عنوان منابع حیاتی آب، بلکه به عنوان میراثی فرهنگی شناخته می‌شوند که پیوند عمیق مردم با طبیعت را بازتاب می‌دهند. این چاه‌ها نمادی از آگاهی محیط‌زیستی بومیان هستند که با بهره‌گیری از موقعیت‌های طبیعی، راهکارهای پایداری برای حفظ منابع آب ایجاد کرده‌اند. اهمیت ثبت، احیا و حفاظت از این چاه‌ها امروز بیش از گذشته احساس می‌شود، چرا که هم ارزش تاریخی دارند و هم نقشی کلیدی در درک فرهنگ و سبک زندگی گذشتگان ایفا می‌کنند.
از جاذبه‌های اصلی این بندر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آثار تاریخی و معماری: این منطقه دارای آثار متعددی از جمله قلعه‌ای تاریخی است که به عنوان یک منجلاب ساحلی ساخته شده و نشان‌دهنده هویت تاریخی منطقه به شمار می‌رود.
- پارک ملی جزیره قشم: یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی اطراف، پارک ملی جزیره قشم است که با طبیعت بکر، گونه‌های متنوع جانوری و گیاهی، و ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو، جایگاه ویژه‌ای دارد.
- تالاب منصوری: تالابی طبیعی در حوالی این منطقه که زیستگاه پرندگان بومی و مهاجر است و به‌عنوان مکانی مناسب برای پرنده‌نگری و طبیعت‌گردی شناخته می‌شود.
- پلیس دریایی: به دلیل موقعیت ساحلی این بندر، واحد پلیس دریایی نقش مهمی در کنترل رفت‌وآمد دریایی و ایمنی کشتیرانی دارد و دروازه ورودی به جزیره محسوب می‌شود.
این بندر با ترکیبی از جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و فرهنگی، یکی از مقاصد ویژه گردشگری در جنوب کشور به شمار می‌آید که تجربه‌ای متفاوت برای علاقه‌مندان به سفر و کشف زیبایی‌های بومی فراهم می‌کند.
پیشینه تاریخی لافت
این بندر با داشتن گذشته‌ای غنی و فرهنگی، یکی از نقاط جذاب و تاریخی در جزیره قشم به حساب می‌آید. این بندر در گذشته به مدت زمان طولانی مرکزیت جزیره قشم را بر عهده داشته و در دوران‌های مختلف تاثیرات فرهنگی و تجاری قابل توجهی را بر منطقه گذاشته است. در ادامه به ویژگی‌های بیشتری از این بندر خواهیم پرداخت:
- تجارت دریایی: مردان این بندر سال‌ها با لنج‌های بادبانی به تجارت با کشورهای آفریقایی و هند می‌پرداختند. این تبادلات علاوه بر نقش اقتصادی، موجب گسترش اسلام و تعاملات فرهنگی در مناطق مختلف شد.
- چهره طبیعی: با مناظر بکر و دل‌انگیز، از جمله نخلستان‌ها، درختان گرمسیری و جنگل‌های شناور حرا، محیطی منحصر به فرد برای طبیعت‌گردان فراهم می‌کند.
- معماری خصوصی: خانه‌هایی با بادگیرهای گوناگون و کوچه‌های باریک، در کنار باغ‌ها و نخل‌ها، تصویری زیبا و سنتی از معماری جنوب ایران ارائه می‌دهند.
- معماران برجسته: طراحانی چون احمد سفاری و یحیی سفاری با ساخت بادگیرهای خاص، نقشی مهم در زیبایی و هویت معماری محلی ایفا کرده‌اند.
این بندر با میراث تاریخی، فرهنگی و طبیعی خود تنها یک‌بار با عنوان لافت در متن نام برده می‌شود و همچنان جایگاه خود را به عنوان مقصدی خاص برای علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ حفظ کرده است.
فاصله بندر لافت تا درگهان
این مسیر حدود ۳۵ تا ۴۰ کیلومتر است و با خودرو حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت زمان نیاز دارد. مسیر زمینی از جاده‌های داخل جزیره قشم عبور می‌کند و مناظر طبیعی زیبایی دارد.
فاصله بندر پل تا بندر لافت
فاصله آبی بین این دو بندر حدود ۲ کیلومتر است. با استفاده از لندیگراف یا قایق‌های موتوری، در مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه می‌توان مسیر را طی کرد.
فاصله بندر لافت تا قشم
تا مرکز شهر قشم حدود ۵۸ کیلومتر فاصله دارد. مسیر شامل عبور از پل و ادامه جاده‌ای از بندر پل تا شهر قشم است و حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت طول می‌کشد.
فاصله لافت تا طبل
برای رسیدن به روستای طبل، حدود ۴۵ کیلومتر باید طی شود. مسیر زمینی از جاده‌های داخلی جزیره می‌گذرد و زمان سفر بسته به شرایط حدود ۱ تا ۱.۵ ساعت خواهد بود.
جاهای دیدنی لافت
از جاذبه‌های مهم می‌توان به چاه‌های تلا، جنگل‌های حرا، قلعه تاریخی، مساجد قدیمی و ساحل آرام آن اشاره کرد. این مکان‌ها بازتابی از تاریخ، فرهنگ و طبیعت بکر منطقه هستند.
ساعت کاری اسکله لافت
اسکله همه‌روزه از ساعت ۶ صبح تا ۲۳ شب فعالیت دارد. لندیگراف‌ها در بازه‌های زمانی ۱۵ تا ۳۰ دقیقه حرکت می‌کنند و برای جابه‌جایی خودرو و مسافر بسیار کاربردی هستند.
بازار لافت
بازار محلی کوچک اما فعالی دارد که شامل فروشگاه‌های صنایع‌دستی، ادویه‌جات، لباس‌های سنتی، نان‌های محلی و خوراکی‌های دریایی است. محیطی آرام و سنتی دارد و مناسب خرید یادگاری است.
سخن پایانی
لافت، یکی از کهن‌ترین و زیباترین نقاط جزیره قشم است که با معماری سنتی، طبیعت بکر، تاریخ غنی و فرهنگ زنده‌اش، همچون نگینی در جنوب ایران می‌درخشد. این روستا با تلفیق باورهای مردمی، سبک زندگی سنتی و پیوند عمیق با دریا، تجربه‌ای متفاوت و اصیل از سفر به جنوب را برای هر مسافر رقم می‌زند.
